Ano Chersonissos, Kreta
Ano Hersonissos ligt 26 km ten oosten van Heraklion en ongeveer 2 km ten zuiden van de kustplaats Hersonissos. Ano Hersonissos is een klein dorp dat zijn traditionele karakter behouden heeft. Er is een wereld van verschil tussen dit dorp en de kustplaats Hersonissos, dat iedere zomer bedolven wordt onder toeristen.
Ano Hersonissos staat ook wel bekend als “Palia” (Oud) Hersonissos, in tegenstelling tot “Nea” (Nieuw) Hersonissos, de bekende toeristenplaats. Deze namen geven echter een verkeerd beeld omdat ze zijn afgeleid van de moderne geschiedenis van Kreta en dus niet overeenkomen met de historische bewijzen vanuit de oudheid.
Plattegrond van de kustplaats Hersonissos (Port) en de drie dorpjes Ano Hersonissos, Piskopiano en Koutouloufari
Ano Hersonissos, de geschiedenis
Volgens geschiedkundigen was de kustplaats Hersonissos of Chersonissos al een nederzetting in de Minoïsche tijd. Het bloeide op in de Romeinse en Byzantijnse periodes, maar in de 5e eeuw AD waren aanvallen van piraten en grote aardbevingen reden voor de inwoners om hun heil in het binnenland te zoeken. De nieuwe nederzetting werd 2 km landinwaarts gebouwd aan de voet van de berg Harakas. Hiervandaan konden de inwoners de zee in de gaten houden en de piratenschepen, lang voor ze de kust bereikten, zien aankomen. Dat gaf hen dan genoeg tijd om een veilig heenkomen te vinden.
Het nieuwere dorp, Ano Hersonissos, floreerde tot ongeveer 1950, toen toerisme naar Griekenland en Kreta kwam. De mooie stranden van Hersonissos en de locatie dichtbij het vliegveld en de haven van Heraklion trok investeerders aan, waardoor de eerste hotels verschenen. De kustplaats Hersonissos werd al heel snel één van de populairste toeristenplaatsen op Kreta en in Griekenland. Hersonissos, beter bekend als Limenas Hersonissou (de Haven van Hersonissos), het Hersonissos van de oudheid dus, onderging een wederopstanding en werd 'nieuw' Hersonissos; in tegenstelling tot 'oud' Hersonissos, het dorp in de bergen.
De kustplaats Hersonissos en Ano Hersonissos zijn typische voorbeelden van hoe het verschil in sociale en economische condities kunnen leiden tot welvaart of tegenspoed.
Er wordt gezegd over het lokale land dat, voor de toeristenstroom vanaf de jaren '50, de beste stukken gelegen waren bij de heuvels, ver van de zee. De stukken land bij zee waren niet zo vruchtbaar door het zout.
De inwoners van Ano Hersonissos, die zowel aan de kust als landinwaarts stukken land bezaten, gaven de beste stukken aan hun zonen en de minder vruchtbare stukken aan de kust aan hun schoonzonen als bruidsschat. De ontwikkeling van het toerisme aan de kust veranderde de zaak geheel onverwacht.
De slechte stukken land vlakbij zee werden opeens veel meer waard dan de vruchtbare velden in de heuvels, waardoor de schoonzonen zich in een veel betere positie bevonden dan de zonen.
Het pittoreske Ano Hersonissos
Ondanks dat Ano Hersonissos zo dicht bij de kustplaats Hersonissos ligt, is het een totaal ander plaatsje. Hier vind je niet de vele barretjes, winkeltjes, hotels en het levendige nachtleven. Ano Hersonissos is klein, schilderachtig en rustig. Alhoewel het wel beïnvloed wordt door toerisme, heeft het wel grotendeels de traditionele architectuur behouden. Het levensritme is er ook langzamer dan in één van de moderne steden langs de noordkust van Kreta. Je kunt rondstruinen door de smalle straatjes en de stenen huizen met hofjes vol met bloemen, de oude bronnen en de houtovens die buiten gebouwd zijn bewonderen.
Er zijn twee kerken in het dorp, één vlakbij het plein en de andere net buiten het dorp. Beide zijn voorbeelden van Byzantijnse kunst en een bezoekje waard.
De beste plek in Ano Hersonissos is absoluut op of rondom het dorpsplein. Het is omringd door kleine taverna's en heeft een fontijn in het midden. Overdag is het plein nagenoeg verlaten, maar tijdens de avonduren in de zomermaanden is het vol leven. De lokalen en de toeristen hebben dan een plekje gevonden bij één van de taverna's, proberen de smakelijke Kretenzer gerechten, drinken de locale wijn en hebben plezier met vrienden. De afgelopen jaren hebben de eigenaren van de taverna's één keer per week, meestal op maandag, een Griekse avond georganiseerd met live muziek en folkloredans. Maar ieder jaar verandert er iets, dus vraag het voor de zekerheid maar even na.
Lokale stranden
De dichtstbijzijnde stranden zijn ongeveer 2 km ver. Je kunt er meer over lezen op het engelse stranden in Hersonissos. Bovendien zijn er ook mooie stranden in het nabijgelegen Stalis, Malia en Gouves.
Praktische informatie
In Ano Hersonissos en de nabijgelegen dorpjes Piskopiano en Koutouloufari zijn volop appartementen te huur, waarvan sommigen hun eigen zwembad en andere voorzieningen hebben. Je vindt ook een ruim aanbod in restaurants, een aantal cafeetjes met een prachtig uitzicht over de baai van Hersonissos en enkele barretjes in de drie dorpjes.
Ano Hersonissos is een klein dorp wat slechts voorziet in de basisvoorzieningen. Voor al het andere zul je moeten afdalen naar de kustplaats Hersonissos. Met een afstand van 2 km en een afdalende weg duurt het ongeveer 20 min om er te komen. Als je het niet ziet zitten om de heuvel weer op te open kun je in Hersonissos makkelijk een taxi nemen, kosten ongeveer € 5,= (2008). Je kunt ook altijd een scooter, motor of auto huren om de stranden in de buurt te bezoeken. Er is helaas geen busverbinding tussen Ano Hersonissos en Hersonissos.
Op het plein is een kiosk, waar je onder andere sigaretten, Griekse en buitenlandse kranten en tijdschriften kunt kopen. Hij is meestal geopend van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat.
Er is op het plein ook een minimarkt, een aantal groenteboertjes en een goedkope supermarkt net buiten het dorp. Als je hier niet kunt vinden wat je nodig hebt, dan is er een genoeg keus qua supermarkten in Hersonissos. Hier kun je ook terecht als je een dokter, apotheek, een bank of een pinautomaat nodig hebt.
Ano Hersonissos in de winter
Heb je je ooit wel eens afgevraagd hoe het leven in een toeristenplaats eruitziet in de winter als alle toeristen vertrokken zijn en slechts de lokale inwoners overgebleven zijn? In de meeste gebieden die bestaan van toerisme is de winter een dode periode en zien de toeristenplaatsen eruit als dodensteden. Dit is wat er gebeurd in de nabijgelegen dorpjes Piskopiano en Koutouloufari waar bijna alles gesloten is.
Ano Hersonissos daarentegen is niet compleet afhankelijk van het toerisme en het leven in de winter gaat gewoon door, al is het wat rustiger en gemoedelijker. De kiosk, de minimarkt en de groenteboertjes blijven open in de winter voor de lokale inwoners als wel klanten vanuit Heraklion of andere plaatsen.
In november, als de laatste toeristen vertrokken zijn, geniet men van de rust; drinkt een koffie of een raki en speelt een spelletje backgammon in het café. Eind november, na de herfstregens, als de olijven beginnen te rijpen, vullen de velden zich met hele families die de oogst verzamelen voor de olie voor dat jaar. Dit duurt tot in januari, zolang de dagen niet gevuld zijn met regen en wind.
Met Kerst is het plein versierd en de kerststal staat vlakbij de kerk. Na Nieuwjaar en Epiphanie (Driekoningen) beginnen diegenen die in het toerisme werken zich langzaam voor te bereiden op het komende zomerseizoen. Winkels en andere gelegenheden worden gerenoveerd of gerepareerd, zodat alles weer in goede staat is als de toeristen vanaf half april weer komen.