Ψηλορείτης ή Ορος Ιδη

Ψηλορείτης ή Ορος Ιδη στην Κρήτη

Ο Ψηλορείτης ή Ορος Ιδη είναι το ψηλότερο βουνό στην Κρήτη (2456 μ.), μόλις 3 μέτρα ψηλότερος από τις Πάχνες των Λευκών Ορέων. Μάλιστα σύμφωνα μ' ένα ανέκδοτο που σατυρίζει τις διαφορές Ηρακλειωτών - Χανιωτών, κάθε φορά που ένας Χανιώτης ανεβαίνει στις Πάχνες αφήνει και μια πέτρα στην κορυφή, ώστε να εκμηδενιστεί η διαφορά.

Υπάρχουν 5 κορυφές στον Ψιλορείτη: Ο Τίμιος Σταυρός (2456 μ.), o Αγκαθιάς (2424 μ.), η Στολίστρα (2325 μ.), Βουλομένου (2267 μ.) και ο Κούσσακας (2209 μ.).

Ψηλορείτης, ιστορία

Ο Ψηλορείτης ήταν ιερό βουνό από την Mινωική εποχή και πολλοί μύθοι συνδέονται μ' αυτόν. Στο Ιδαίον Αντρο (σπήλαιο σε υψόμετρο 1495 μ.) ο Δίας ανατράφηκε από τους Κουρήτες και τη νύμφη Αμάλθεια, κρυμμένος από τον πατέρα του Κρόνο που κατάπινε τα παιδιά του θεωρώντας τα απειλή γι αυτόν.

Στα δάση του Ψιλορείτη επίσης ζούσαν οι αγαθοί δαίμονες Δάκτυλοι, οι οποίοι σύμφωνα με τη μυθολογία, ξεπήδησαν από τα δάκτυλα της Ρέας, μητέρας του Δία, όταν αυτή για να αντέξει τους πόνους του τοκετού έχωσε τα δάκτυλα της στη γη.

Η λατρεία του Ψιλορείτη συνεχίστηκε σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας και κατα τα χριστιανικά χρόνια κτίστηκε στην κορυφή του μικρό εκκλησάκι, ο Τίμιος Σταυρός. Την παραμονή της ημέρας του Τίμιου Σταυρού (14 Σεπτεμβρίου) πιστοί απ' όλη την Κρήτη ανεβαίνουν στην κορυφή του Ψηλορείτη και διανυκτερεύουν εκεί, ώστε το επόμενο πρωινό, να παρευρεθούν στην λειτουργία που γίνεται μέσα στο μικρό εκκλησάκι.

(το εκκλησάκι του Τιμίου Σταυρού στην κορυφή του Ψηλορείτη)

(το εσωτερικό της πετρόκτιστης εκκλησίας)

(επισκέπτες που θα διανυκτερεύσουν στον Ψηλορείτη κτίζουν πέτρινους τοίχους- καταφύγια για τον αέρα)

Η Μινωική Κρήτη καλυπτόταν από δάση τόσο, ώστε φημίζονταν για το άριστης ποιότητας ξύλο κέδρου, υλικό εξαιρετικά κατάλληλο για τη ναυπήγηση πλοίων. Σήμερα από τα δάση που κάλυπταν τον Ψηλορείτη απομένουν ελάχιστα τμήματα κοντά στα χωριά Κουρούτες, Καμάρες, Βορίζια και Ζαρός στις νότιες πλαγιές του. Το μεγαλύτερο τμήμα του βουνού είναι πετρώδες με ελάχιστη βλάστηση που εξαφανίζεται πάνω από τα 2000 μέτρα.

Επίσης δεν υπάρχουν πηγές στον Ψιλορείτη πάνω από τα 1500 μέτρα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα η ανάβαση του Ψιλορείτη το καλοκαίρι να είναι ιδιαίτερα βασανιστική λόγω ζέστης και πλήρους έλλειψης σκιάς. Υπάρχουν 4-5 διαφορετικές διαδρομές που οδηγούν στην κορυφή, με ευκολότερη την ανάβαση από το οροπέδιο της Νίδας (1412 μ.).

Ανάβαση στον Ψηλορείτη

Από το χωριό Ανώγεια οδηγάτε μέχρι τη Νίδα (1 ώρα 30 λεπτά από Ηράκλειο) και αφήνετε το αυτοκίνητο σας έξω από την μοναδική ταβέρνα που υπάρχει εκεί. Η πεζοπορία αρχίζει εδώ ακολουθώντας το χωματόδρομο που οδηγεί στο Ιδαίον Αντρο. Πέντε λεπτά πριν το σπήλαιο και 10 λεπτά από τη Νίδα θα συναντήσετε αριστερά από το δρόμο τον κίτρινο στύλο του Ε4. Τέτοιοι στύλοι σημαδεύουν όλη τη διαδρομή μέχρι την κορυφή, ενώ επίσης υπάρχουν τα γνωστά κόκκινα σημάδια στα βράχια και μικροί σωροί από πέτρες. Το μονοπάτι διακρίνεται εύκολα και οι πιθανότητες να χαθείτε είναι ελάχιστες (εκτός αν ανεβαίνετε νύκτα με πανσέληνο, οπότε το να διανυκτερεύσετε σε λάθος κορυφή δείτε το σαν απολαυστική εμπειρία, όπως το είδαμε κι εμείς τον Αύγουστο του 98). Στην αρχή ανηφορίζετε διαρκώς μέσα από ένα λούκι, αλλά μετά από 1 1/2 -2 ώρες κατηφορίζετε προς το οροπέδιο Ακόλητα.

Από εκεί συνεχίζετε διαρκώς ανεβαίνοντας μέχρι την κορυφή τη οποία πρωτο- αντικρύζετε 40 λεπτά πριν το τέλος της διαδρομής. Τον Μάϊο και τις αρχές Ιουνίου είναι πιθανόν να υπάρχει ακόμη λίγο χιόνι.

Καπέλο και αντηλιακό είναι τελείως απαραίτητα, όπως και 2-3 λίτρα νερό. Χρειάζονται καλά ορειβατικά παπούτσια κι 1- 2 ζευγάρια κάλτσες καθώς το ιδιαίτερα πετρώδες έδαφος με τις κοφτερές πέτρες ταλαιπωρεί τα πόδια πάρα πολύ. Είναι προτιμότερο να ξεκινήσετε την ανάβαση νωρίς το πρωί, ώστε να υπάρχει αρκετός χρόνος και για να απολαύσετε την κορυφή όσο και να επιστρέψετε με ασφάλεια. Η συνολική διάρκεια της διαδρομής είναι 3- 6 ώρες μέχρι την κορυφή και 2-4 ώρες επιστροφή, ανάλογα με τη φυσική σας κατάσταση αλλά και με την υπάρχουσα θερμοκρασία (όσο πιό ζέστη τόσο πιο πολύς χρόνος θα χρειαστεί).

Η θέα από την κορυφή κόβει την ανάσα καθώς αντικρύζετε ταυτόχρονα το Ηράκλειο, το Ρέθυμνο και το Κρητικό Πέλαγος στα βόρεια, την πεδιάδα & τον κόλπο της Μεσσαράς και το Λιβυκό Πέλαγος στα νότια και ολόκληρο το νομό Ρεθύμνου και τις κορυφές των Λευκών Ορέων στα δυτικά. Ανατολικά την θέα κόβει η κορυφή Αγκαθιάς που παρεμβάλλεται. Αν σκοπεύεται να διανυκτερεύσετε στην κορυφή θα πρέπει να είστε εφοδιασμένοι με τα κατάλληλα ρούχα κι ένα ζεστό υπνόσακκο μια κι οι θερμοκρασίες τη νύκτα πέφτουν αρκετά, ιδιαίτερα αν φυσάει δυνατός άνεμος.

* Αρθρο από Γιάννης Σαματάς